همانند دیگر مقالات سایت دنیای حریق به بررسی ریشه و مفهموم کلمات تخصصی ایمنی و اطفا حریق می پردازیم و سپس نحوه کارکرد آن ها را بررسی می کنیم.
دتکتور یا detector به معنی آشکار ساز یا نمایان کننده به کار برده می شود
بنابراین در دسته ی تجهیزات اعلان حریق قرار می گیرند.
در ادامه ی مقاله به سوالات اساسی در مورد تجهیزات اعلان حریق و مشخصا دتکتور ها ( آشکار ساز) می پردازیم :
فهرست مطالب
چرا در طراحی ساختمان سیستم اعلان حریق باید در نظر گرفته شود؟
برای به حداقل رساندن خطرات ناشی از آتش سوزی و ایجاد زمینه ی اقدامات ایمنی باید سیستمی طراحی کرد که وجود حریق یا آتش سوزی را در همان لحظه ی اول اعلام کند چراکه مانند هر شرایط اضطراری دیگر ، ثانیه ها برای جلوگیری از آسیب های مالی و جانی تعیین کننده هستند . بنابراین شناسایی محل آتش سوزی به وسیله دتکتور ها ( هشدار دهنده ها) انجام شد و سپس مهار یا اطفا حریق به صورت اتوماتیک یا به صورت دستی ( استفاده از کپسول های آتش نشانی ) صورت می گیرد .
سیستم اعلان حریق چگونه کار می کند؟
این سیستم در همان لحظات اولیه شروع آتش سوزی یا حریق باید محل آن را شناسایی و نقطه ی شناسایی شده را به یک مرکز کنترل ارسال نموده و نیز توسط زنگ یا آژیر ، وجود آتش سوزی را به ساکنین اعلام نماید و نیز در صورت امکان به وسیله ی تلفن به مرکز آتش نشانی خبر دهد
طرز کار دستگاه اعلان خطر :
در این دستگاه اتصال و رشته سیم های نازکی را می توان کار گذاشت که با قطع هر یک از آنها دستگاه اعلام خطر کند.
اجزای سیستم اعلان حریق :
- دتکتور( آشکار ساز)
- مرکز کنترل
- وسایل خبر دهنده
- شستی های دستی
- باتری
- شارژر و رله ی اضافی.
دتکتور چیست و انواع آن کدامند؟
وسایلی هستند که حریق را از راه های مختلف( بسته به نوعی که دارند) حس می کنند که انواع آن ها عبارتند از :
- دتکتور دودی
- دتکتور حرارتی
- دتکتور شعله ای
دتکتور دودی چیست؟
وسیله ای است که در برابر دود بسیار حساس بوده و عکس العمل نشان می دهد و در دو نوع یو نیزاسیون و نوری موجود است.
دتکتور های یونیزاسیون و اپتیکال (چشمی -نوری) از نظر کاربرد چه فرقی دارند؟
مدل های یونیزه در کشف آتش هایی که بدون دود زیاد می باشد و مدل های اپتیکال در کشف آتش هایی با دود زیاد ، سریع ترند و کار برد بیشتری دارند و هیچ کدام نسبت به دیگری برتری ندارند و هر دو توصیه می شوند. در مجتمع های مسکونی، اداری و بیمارستانی نوع یونیزه و در انبار مواد (پی وی سی) نوع اپتیکال استفاده می شود.
مدل دودی یونیزاسیون چگونه کار می کند؟
دارای یک محفظه است که با هوای بیرون در ارتباط می باشد و فضای داخلی محفظه به وسیله ی یک منبع رادیو اکتیو یونیزه می شود ( منظور از یونیزاسیون مرحله ای است که مولکولهای هوا به صورت یون های مثبت و الکترون های منفی تبدیل می شود) حرکت الکترون ها و یون ها یک جریان الکتریسیته به وجود می آ ورد که اگر دود وارد این محوطه شود جریان الکتریسیته کاهش می یابد و دتکتور فعال می شود.
مدل دودی نوری چگونه کار می کند؟
این مدل شامل یک لامپ و فتوسل کوچک است که وجود دود باعث قطع ارتباط این دو و عمل دتکتور یا اعلان حریق می شود.
دتکتور دودی در کجا مورد استفاده قرار می گیرد؟
در دفاتر کار، اتاق پذیرایی و به طور کلی مکانهایی که حریق مشهود نمی باشد.
دتکتور حرارتی چگونه کار می کند؟
این دتکتور نسبت به افزایش دمای محیط یا افزایش درجه حساس می باشد و در صورت افزایش درجه فعال می شود. تشکیل شده از یک محفظه که در داخل آن یک بی متال وجود دارد که افزایش حرارت باعث بسته شدن ارتباط بی متال می شود
*بی متال : قطعه ای از تجهیزات برق است که به شکل سری ، جهت محافظت از انواع موتور در برابر اضافه بار ، در مدار قرار می گیرد و جز دسته ی رله های حفاظتی شناخته می شود.
بی متال با نام < رله بار > یا < رله حرارتی > هم شناخته می شود.
اساس کارکرد بی متال ها ، اختلاف ضریب انبساط طولی در دو فلز متفاوت هست.
دتکتور شعله ای چگونه کار می کند؟
این دتکتور امواج نوری غیر قابل رویت را که به وسیله ی شعله ی آتش منتشر می شود، تشخیص می دهد و باعث فعال شدن دتکتور و ارسال سیگنال ( پیام ) به مرکز کنترل می شود.
مهم ترین مسئله در نصب دتکتور شعله ای چیست؟
هر دتکتور شعله ای دارای زاویه ی دید مشخصی می باشد که در هنگام نصب باید به آن توجه کرد.
شستی ها در دستگاه اعلام حریق چه کار بردی دارند؟
شستی ها به دو صورت موجودند یا به صورت شستی معمولی که با فشار به آن کنتاکت ها ( ارتباط یا اتصال) باز یا بسته می شوند یا به صورت شستی های شیشه دار که شامل یک جعبه ی کوچک قرمز رنگ که درون آن یک می کرو سوئیچ و جلوی آن درب شیشه ای است. با وارد شدن یک ضربه ی کوچک به شیشه، شیشه شکسته و اهرم می کرو سوئیچ آزاد و کنتاکت(ارتباط) عمل می کند.
منظور از مرکز کنترل در سیستم اعلام حریق چیست؟
سیم کشی کلیه ی دتکتور ها، شستی ها، لامپ های اعلان خبر، وسایل صوتی خبر دهنده، منابع تغذیه و غیره… به مرکز کنترل وصل می شود.
منظور از فالت یا خرابی در سیستم اعلان حریق چیست؟
مرکز کنترل کلیه ی عیب های ناشی از قطع مدار، قطع برق، ضعیف بودن باتری، سوختن فیوز، خرابی دتکتور را با روشن شدن لامپ و آلارم صوتی کوچک مشخص می کند.
وسایل خبر دهنده در سیستم اعلام حریق کدامند؟
- آژیرها
- زنگ ها
- بوق ها
- لامپ ها
منظور از سیستم اعلان حریق انفرادی چیست؟
سیستم اعلام حریق انفرادی وقوع آتش را در محل آن حس کرده و در همان محل با لامپ چشمک زن و صدای آژیر اعلام می کند.
در مورد محل نصب دتکتور دودی چه مواردی را باید در نظر گرفت؟
در مسیر جریان هوا نباشد، بایستی توجه کرد که گرد و غبار، بخارو آلودگی در دتکتور تاثیر می گذارد و باعث اعلام آژیر غیر صحیح یا مزاحم می شود و دتکتور نیاز مکرر به تمی ز کردن پیدا می کند. اگر این عوامل زیاد باشد دیگر دتکتور دودی بهترین گزینه برای استفاده در آ» محل نبوده و باید از دتکتور های حرارتی استفاده کرد.
کاربرد دتکتور حرارتی در چه مکانهایی است؟
در مکانهایی که دتکتور دودی کاربرد ندارد مانند آشپز خانه، اتاق دیگ بخار، اتاق ژنراتور و غیره….
انواع دتکتور های حرارتی کدامند؟
دتکتور های حرارتی دو نوع هستند:
- با درجه حرارت ثابت
- با افزایش درجه حرارت.
موارد کاربرد دتکتور با درجه حرارت ثابت و دتکتور با درجه حرارت افزایشی چیست؟ دتکتور حرارتی ثابت در مکانهایی به کار می رود که تغییرات ناگهانی درجه حرارت وجود دارد و باعث آلارم می شود مانند آشپزخانه ها. دتکتور با درجه حرارت افزایشی نسبت به دتکتور با درجه حرارت ثابت عکس العمل سریع تری دارد و در همه ی مکانهای دیگر قابل استفاده است.
منظور از دتکتور های حرارتی ترکیبی چیست؟
هم با درجه حرارت ثابت و هم با درجه حرارت افزایشی می باشد لذا قدرت کشف بیشتری دارد.
چرا در سیستم اعلان حریق از باتری استفاده می کنیم؟
تا در هنگام قطع برق و نیز چون در هنگام آتش سوزی به دلیل ایمنی جریان برق را قطع می کنند امکان راه اندازی مدار اعلان حریق وجود داشته باشد.
مشخصات باتری های اعلان حریق چیست و چگونه نصب می شود؟
معمولا دو عدد باتری 12 ولت مستقیم، 6/2 آمپر ساعت، به صورت سری متصل می شوند و از جنس باتری خشک می باشد. برای بیشتر از دو زون ( منطقه یا محدوده) باید از باتری 7 آمپر ساعت استفاده کرد.
منظور از فالت (خرابی)تغذیه در سیستم اعلان حریق چیست؟
در صورت خرابی باتری ها یا نیاز آنها به شارژ، نشانگر مربوط به فالت تغذیه بر روی پنل مرکزی روشن می شود.
در سیستم اعلان حریق مقاومتهای نصب شده در انتهای ترمی نالها چه نقشی دارند؟
برای تفکیک آلارم خرابی از آلارم حریق که حتما باید در موارد لازم از مقاومتهای کربنی استفاده کرد.
منظور از سیستم اعلام حریق مرکزی چیست؟
در این نوع از سیستم اعلان حریق، قسمتهایی از ساختمان جهت نصب دتکتور ها و شستی ها در نظر گرفته می شود و سیستم اصلی در یک محل مشخص و کاملا در دسترس نصب می شود به طوری که در صورت وقوع آتش سوزی در محل یکی از دتکتورها سیستم اعلام حریق به صدا در آمده و محل آن را با استفاده با یک لامپ روشن بر روی دستگاه مرکزی اعلام می کند و همچنین یک چراغ چشمک زن بر روی سر درب محل وقوع آتش افراد را از محل آتش مطلع می سازد.
محل نصب شاسی های اعلان حریق در کجاست؟
در راه خروجی ساختمان بخصوص در راه پله ها، پاگرد ها، درب خروجی با حداکثر فاصله ی سی متر از هر نقطه، در ساختمان و در محل های پر خطر کمتر از سی متر نصب می شود به طور طبیعی باید ۱/۴ بالاتر از سطح زمی ن و در معرض دید و در دسترس نصب شود