میدان امامت،تقاطع مسیل منوچهری و خیابان امامت،پلاک ۳۹،طبقه اول
در این مقاله سعی داریم تا ساختار انواع کپسول های آتش نشانی و موارد استفاده هر کدام از آن ها را توضیح دهیم :
همچنین قصد داریم تا انواع یا کلاس های مختلف آتش را به جزییات شرح دهیم تا شما همراهان سایت دنیای حریق با اطلاعات بیشتری اقدام به خرید کپسول آتش نشانی کرده و با انتخاب درست ، امنیت جانی و مالی خود را تا حد ممکن تضمین کنید .
کپسول های آتش نشانی از متداول ترین وسایل اطفا حریق یا مهار آتش سوزی هستند که در ساختمان های مسکونی و تجاری و انواع وسایل نقلیه موتوری مثل خودروهای سواری ، آفرودی ، انواع ماشین های سنگین و غیره به کار گرفته می شوند .
علت استفاده رایج از کپسول های اطقا حریق ، تنوع اندازه و ابعاد و نوع خاموش کننده بر اساس نیاز هر ساختمان و هر شرایط می باشد .
از آنجایی که کپسول های آتش نشانی قابل حمل هستند ، در اندازه های متنوع قابل نصب و قرار گیری در خودروها می باشند و حتما در شرایط آتش سوزی و اضطراری که برای خودروها پیش می آید ، پیش از هر گزینه ی دیگری {تماس با مراکز امدادی مثل آتش نشانی}قابل استفاده هستند.
لازم به ذکر است که در خیلی از شرایط ممکن است امکان تماس با فوریت های امدادی مقدور نباشد و نیز تا رسیدن نیروهای امدادی زمان زیادی لازم باشد که شرایط را برای ما سخت کند و به طور کلی جان و مال افراد به خطر بیوفتد.
از دلایل دیگر رایج بودن استفاده از انواع کپسول های آتش نشانی در ساختمان ها این است که مثل سیستم های اعلان و اطقا حریق اتوماتیک نیاز به زیر ساخت ندارند .
در مکان های که این سیستم ها وجود ندارند ( مانند ساختمان ها قدیمی و فرسوده) می شود با تجهیز کردن ساختمان و رعایت استاندارد های ایمنی که در چینش و قرار گیری کپسول ها اجرا می شود ، شرایط ایمنی را برقرار کرد و در وقت نیاز با استفاده از آن ها آسیب ها و هزینه های مالی و جانی را به حداقل رساند.
پیش از شناخت انواع کپسول های آتش نشانی لازم است تا با انواع کلاس یا نوع آتش آشنا شویم :
کلاس اتش به این معنی هست که هر زمان عمل سوختن اتفاق می افتد ، سه عامل گرما- ماده سوختنی – اکسیژن باید در کنار هم قرار بگیرند که به مثلث آتش معروفند و حذف هر یک از عوامل باعث خاموش شدن اتش یا عمل سوختن می شود.
از بین سه عامل گفته شده ماده سوختنی می تواند متغیر باشد و تغییر در ماهیت ماده سوختنی باعث تغییر در نوع یا کلاس آتش می شود که در نتیجه باید بر اساس کلاس آتش ،کپسول آتش نشانی یا خاموش کننده خود را انتخاب کنیم.
فهرست مطالب
کلاس های انواع کپسول های آتش نشانی
کلاس های آتش با حروف لاتین نمایش داده می شوند. : A – B – C – D – E – F -K
شامل انواع ماده ی درون سوز مانند : چوب – کاغذ – منسوجات – پارچه
به موادی که خاکستر می شوند و می توانند حرارت را درون خود نگه دارند و ممکن است دوباره آتش در آنها شکل بگیرد ، مواد درون سوز می گویند
شامل مایعات قابل اشتعال از انواع روغن ها گرفته تا انواع مشتقات نفت مثل بنزین و گازوییل و غیره
تمامی گازهایی که مشتعل و یا منفجر می شوند در این کلاس قرار میگیرند
گاز شهری – گاز متان – LPG – مانند : پروپان
فلزات قابل اشتعال مانند آلومینیوم – سدیم – منیزیم و غیره در این دسته هستند
توجه داشته باشید که فلزات عموما به عنوان ماده سوختنی شناخته نمیشوند ولی چون رسانا هستند ، باعث افزایش یا گسترش آتش سوزی میشوند.بنابراین آتش سوزی هایی که فلزات را در برمیگرد ، آب و هر ماده ای به هر شکل که آب را دورن خود داشته باشد یک عامل گسترش آتش هست و انتخاب مناسبی به عنوان خاموش کننده محسوب نمیشود
به طور کل این کلاس هر نوعی از آتش هست که به وسیله الکتریسته یا جریان برق به وجود می آیدمانند :
آتش سوزی وسایل برقی – سیم های برق و غیره
روغن های خوراکی و حیوانی در این دسته قرار دارند و شاید تجربه کرده باشید که برخورد آب به این نوع از روغن ها در کنار حرارت ، واکنش شدیدی را در پی دارد و آب باعث گسترش آتش میشود
روغن های خوراکی و حیوانی در این دسته قرار دارند و شاید تجربه کرده باشید که برخورد آب به این نوع از روغن ها در کنار حرارت ، واکنش شدیدی را در پی دارد و آب باعث گسترش آتش میشود
کپسول آب و گاز
این کپسول ها حاوی آب و همچنین گاز نیتروژن به عنوان عامل فشار هستند.کپسول های آب و گاز برای کلاس Aآتش مناسب هستند و چون آب به داخل مواد آن ها هم نفوذ میکند ، احتمال شعله ور شدن دوباره آن ها (مواد درون سوز) را به حداقل میرساند . وجود گاز به عنوان عامل فشار یعنی از سبب میشود که آب از کپسول بیرون امده و تا شعاع مشخصی را پوشش دهد.
سوالی که ممکن هست پیش بیاید این است که چرا از آب به جای کپسول آب و گاز استفاده نمی شود و چه نیازی به خرید کپسول آب و گاز هست:
مهم ترین دلیل استفاده از کپسول آب و گاز ، عدم دسترسی به آب در نزدیکی ماده سوختنی هست و در نظر داشته باشید که در زمان وقوع آتش سوزی یا هر شرایط اضطراری دیگر ، سرعت عمل و واکنش از موارد مهمی است که جلوی گسترش آتش و عامل خطر را میگیرد.بنابراین در مکان هایی که دسترسی به آب در هر نقطه از ساختمان و ماده سوختنی زمان بر باشد ، استفاده از کپسول اب و گاز گزینه ای مناسب برای کلاسAآتش میباشد.
کپسول پودر و گاز
کپسول پودر و گاز که به آن کپسول پودری هم گفته می شود حاوی پودر مواد شیمیایی و گاز نیتروژن (ازت) به عنوان عامل فشار و عامل پرتاب پودر داخل کپسول میباشد.
پودر داخل این نوع از کپسول ها قابلیت : (خنک)سردکنندگی ، خفه کنندگی و نارسانایی دارد و غلظت اکسیژن در فضای اطراف آتش را کم می کند، بنابراین همانطور که در تعریف مثلث آتش گفتیم ، پودر بر روی عوامل این مثلث تاثیر می گذارد و سبب خاموش شدن آتش می شود.
این کپسول ها مناسب چند نوع یا کلاس آتش بوده که با توجه به تعریفی که برای حروف لاتین در کپسول های داشتیم برای کلاس های A-B-Cمناسب بوده و همینطور تا ۱۰۰۰ ولت برق را نیز خاموش می کند .
اما باید به اثر کپسول های پودری رو لوازم برقی و همچنین اثر و پخش شدن خود پودر در محیط کار یا منازل مسکونی توجه کرد که خود دلیلی ست برای انتخاب کپسول های دیگری که برای لوازم حساس برقی و به طور کل آتش سوزی های ناشی از برق به کار می رود مانند کپسول : CO2
کپسول فوم
کپسول فوم که به آن کپسول کف هم گفته می شود . این نوع از کپسول ها برای مایعات قابل اشتعال یا همان کلاس B به کار می روند ، به این صورت که روی سطح مایعات قابل اشتعال قرار می گیرند و از رسیدن اکسیژن به سطح ماده ی سوختنی جلوگیری می کنند.
علت استفاده از کپسول های فوم این است که وقتی قصد خاموش کردن مایعات قابل اشتعال با آب را داریم، از آنجایی که این مایعات چگالی کمتری نسبت به آب دارند در سطح آب گسترش پیدا می کنند و کار برای خاموش کردن آتش ناشی از این مواد سخت یا نا ممکن می شود.
البته کپسول های فوم انواع مختلفی دارند که بر اساس نرخ گسترش یا انبساط فوم مشخص می شوند و شرایط محیطی که قرار است در آن کپسول ها قرار بگیرند از نظر باز یا بسته بودن ساختمان و همچنین مشاغل و مکان های خاص که در آن ها مایعات قابل اشتعال با حجم زیاد قرار گرفته در تعیین نوع فوم ها تعیین کننده هستند.
بعضی از فوم ها با فرمول خاصی که دارند که از واکنش و تجزیه به وسیله الکل محافظت می شوند و فوم در لحظه ی آتش سوزی به خوبی آتش را مهار می کند.
کپسول بیووِرسال
کپسول های بیورورسال از جدیدترین نوع کپسول های می باشند و با مواد خاص خود که استانداردهای بین المللی مختلفی دارند ، به شکل کنستانتره با آب ترکیب شده و در کپسول های مشابه از نظر ساختاری مثل آب و گاز و پودر و گاز و فوم و البته با رنگ متفاوت پر می شوند، دوست دار طبیعت بوده و آسیب کمتری نسبت به دیگر کپسول های آتش نشانی به وسایل و محیط در حین آتش سوزی وارد می کنند .
کپسول یا ماده بیوورسال چون باعث خوردندگی مواد نمی شود ، از محبوب ترین کپسول ها برای انتخاب در در ساختمان ها و محیط های مختلف می باشد.این کپسول شباهت به کپسول فوم دارد ولی از آنجایی که به محیط زیست آسیبی وارد نمی کند و همانطور که گفتیم خوردندگی درتجهیزات مختلف ایجاد نمی کند کارایی بیشتری نسبت به کپسول فوم دارد.
لازم است بدانید کپسول های بیوورسال از چند طریق باعث مهار آتش می شوند:
- ایجاد یک لایه فوم غیر سمی روی ماده سوختنی که از تبادل اکسیژن با آن جلوگیری می کند.
- کاهش دمای آب و تشدید سرد کنندگی آب با کاهش کشش سطحی آب و در نتیجه کاهش سریع دمای آتش
- مهار گازهای نسوخته و متصاعد شده در محیط که از انفجار جلوگیری شود.
- مهار سطح ماده سوختنی که خاصیت سوختن و تبخیر آن از بین برود.
کپسول co2
بیشترین کاربرد کپسول های کربن دی اکسید : خاموش کردن و اطفا حریق لوازم برقی – جریان الکتریسته و هر وسیله و سیستمی که سیم کشی برقی و جریان برق در آن وجود دارد مانند تابلوهای برق یا برای اطفا حریق اتاق های سرور مراکز حساس . طبق تعریف کلاس های آتش که در بالا نام بردیم کپسول CO2 ، توانایی مهار کلاس E را دارد.
از دیگر کاربرد های این گاز در مهار آتش های ناشی از مایعات قابل اشتعال هست که با علامت B نشان می دهند و همچنین توانایی آتش ناشی از گاز های قابل اشتعال را هم دارد که با علامت C نشان می دهند.
این نوع کپسول ها با قرارگیری گاز CO2و حذف اکسیژن در اطراف ماده ی سوختنی که یکی از عوامل مثلث آتش هست ، سبب مهار آتش می شوند.
از آنجایی که کپسول های آتش نشانی که حاوی هر شکلی از آب هستند ممکن است باعث خرابی وسایل برقی شوند و همچنین آتش را گسترش دهند، کپسول CO2 بهترین گزینه برای این نوع آتش سوزی می باشد.